Nawarycz T., Ostrowska-Nawarycz L.: Rozkłady centylowe obwodu pasa u dzieci i młodzieży. Pediatria Polska, 2007; 82 (5–6): 418–424 ; Nawarycz T., Ostrowska-Nawarycz L.: Otyłość brzuszna u dzieci i młodzieży – doświadczenia łódzkie. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii, 2007; 3 (1): 1–8 Moj synek 4 sierpnia skonczyl 3 miesiace. Do tej pory rozwijal sie bardzo dobrze, jest duzym, wesolym chlopczykiem, ladnie spi po nocach (przesypia czesto cale noce). Siatki centylowe to wykresy na których przedstawiony jest wiek dziecka i jeden z wybranych parametrów (wysokość ciała, masa ciała, BMI, obwód główki). Osobne siatki stworzone są dla chłopców, osobne dla dziewczynek. Poniżej przedstawiam Wam prosty, praktyczny poradnik krok po kroku jak czytać siatki centylowe. Rozwój somatyczny dotyczy wzrostu ciała dziecka, a więc powiększania się masy, wysokości, obwodu klatki piersiowej czy głowy. Poprawność rozwoju somatycznego ocenia się poprzez skonfrontowanie wyników dziecka ze specjalnie opracowanymi do tego normami, określanymi jako siatki centylowe. pomiaru sztywności klatki piersiowej pacjenta dla któregoi oprcaowanao model numeryczny. Badania te polegały na zadaniu określonego ugięcia klatki piersiowej i odczytaniu wartości siły. Miejsce przyłożenia obciążenia oraz porównanie danych zmierzonych i obliczonych zostało przedstawione w tab. 3. Tab.3. Siatka centylowa wskaźnika względnej masy ciała (BMI) dziewcząt warszawskich. Wskaźniki rozwoju somatycznego dzieci i młodzieży warszawskiej. Nie ma uniwersalnego wskaźnika idealnej masy ciała, ponieważ zależy ona od rasy, płci, wieku, a nawet… zawodu – inny standard będą mieć kulturyści, a inny lekkoatleci. Zostały one opracowane na podstawie danych z badań przekrojowych, obejmujących ponad 6000 dzieci z Warszawy w wieku od 1. miesiąca życia do 18 lat. Siatki centylowe opracowano dla następujących cech antropometrycznych: wysokości i masy ciała, obwodu głowy oraz wskaźnika względnej masy ciała (BMI) dla obu płci (rys. 7.). Badaniem pozwalającym na potwierdzenie zapalenia płuc jest właśnie RTG klatki piersiowej. Na zdjęciu tym możemy dostrzec zagęszczenia miąższowe, a ich układ pozwala na podział zapaleń na: odoskrzelowe zapalenie płuc – zagęszczenia układają się w niewielkie plamiste obszary, naciek zapalny zajmuje końcowe odcinki oskrzeli; Rys. 9. Siatka centylowa obwodu klatki piersiowej chłopców warszawskich . 20.01.2003 Technika pomiaru ciśnienia tętniczego u dzieci . 09.01.2003 Średni urodzeniowy obwód głowy noworodka donoszonego wynosi ok. 35 cm (34-36 cm) i jest o 1-2 cm większy od obwodu klatki piersiowej. Dzieci urodzone o czasie, o masie ciała odpowiadającej wiekowi ciążo­ wemu (10.-90. centyl) to noworodki eutroficzne (AGA - adequate for gestatio­ nal age). PXXiIw. Siatki centylowe stanowią jedną z metod obiektywnej oceny rozwoju fizycznego dzieci. Z ich pomocą najczęściej ocenia się przebieg wzrostu dziecka, przybierania na wadze i przyrostu obwodu główki. Centyle są wartościami statystycznymi. Pokazują, jak na tle rówieśników tej samej płci wypada dziecko, biorąc pod uwagę jego wzrost i wagę. Jak czytać siatki centylowe? Czym różni się tabela centylowa wzrostu chłopców od siatki centylowej dziewcząt? Czy siatka centylowa dla wcześniaków jest inna niż dla dzieci urodzonych w terminie? Zobacz film: "Rozwój niemowlęcia miesiąc po miesiącu" spis treści 1. Czym jest skala centylowa? 2. Jak odczytywać siatki centylowe? 3. Siatki centylowe - normy 4. Rodzaje siatek centylowych 5. Siatki centylowe - rozwój dziecka 6. Siatki centylowe dla wcześniaków 7. Siatki centylowe dla dziewczynek i chłopców rozwiń 1. Czym jest skala centylowa? Centyle określają, ile procent dzieci w danym wieku ma tę samą wagę i wzrost, ile z nich jest cięższych, ile lżejszych, ile niższych, a ile wyższych. Aktualizując siatki centylowe, uzyskuje się krzywą rozwoju, z której można odczytać, jak z biegiem czasu zmieniają się parametry badanego dziecka. Siatki centylowe mogą dotyczyć różnych aspektów rozwoju fizycznego dziecka. Najczęściej oceniane są: przebieg wzrostu, przybieranie masy ciała i przyrost obwodu główki. Obecnie dostępne są następujące siatki centylowe: siatka centylowa wagi; siatka centylowa wzrostu; siatka centylowa obwodu główki; siatka centylowa obwodu ramienia; siatka centylowa BMI. 2. Jak odczytywać siatki centylowe? Przede wszystkim, aby wykorzystać siatkę centylową, trzeba zmierzyć i zważyć dziecko. Jeśli dziecko to jeszcze niemowlę, mierzenie wzrostu odbywa się w kilku etapach – od główki do bioder, od bioder do kolan, od kolan do stóp. Wiąże się to z niemożliwością wyprostowania nóżek dziecka (nie można prostować ich na siłę). Dzieci starsze mierzy się boso, w bieliźnie. Trzeba skontrolować, czy ma proste plecy, a najlepiej ustawić dziecko przy ścianie. Dobrze jest wykonać pomiar kilka razy. Jeśli chodzi o ważenie, niemowlęta wymagają specjalnej wagi. Dla dzieci wystarczy waga łazienkowa. Masę ciała należy mierzyć o podobnej porze dnia, gdyż waga waha się w ciągu doby. PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem: Jak oblicza się siatki centylowe? - odpowiada mgr Urszula Bienek Kiedy mierzyć wzrost do siatki centylowej? - odpowiada lek. Małgorzata Bochniak Jaki związek ma siatka centylowa a brak apetytu? - odpowiada lek. Katarzyna Szymczyk Wszystkie odpowiedzi lekarzy 3. Siatki centylowe - normy Dane nanoszone są na dwie osie. Oś pozioma określa wiek dziecka (w miesiącach lub latach), a oś pionowa oceniany aspekt rozwoju fizycznego, np. wzrost. Przez siatkę biegnie kilka krzywych. Najwyżej umieszczona jest linia 99. centyla, która oznacza, że u 99% dzieci oceniany parametr ma niższą wartość. Następne linie oznaczają 97, 85, 50, 15, 3 i 1 centyl. Jeśli naniesie się dane dotyczące dziecka na osie i z punktów odpowiadającym podanym wartościom poprowadzi się proste prostopadłe do danej osi, przetną się one w jednym miejscu. Określenie punktu przecięcia się prostopadłych względem jednej z przechodzących przez siatkę krzywych pozwala na określenie stopnia rozwoju dziecka. Cały obszar siatki znajdujący się pomiędzy 3., a 97. centylem to granice normy. Centyl 50. określa średni wzrost i wagę. Centyl 3. stanowi dolną granicę, co oznacza dzieci niskie i ważące najmniej. Jeśli punkt przecięcia się prostych prostopadłych znajduje się na obszarze 25. centyla, oznacza to, że dziecko jest lżejsze/niższe od 75% równolatków jego płci, a cięższe/wyższe od 25% równolatków jego płci (w zależności, czy dane nanoszone na siatkę dotyczą wagi czy wzrostu). Jeśli punkt na siatce centylowej znajduje się w górnych lub dolnych granicach normy centylowej, nie ma powodu do niepokoju. Oznacza to tylko tyle, że dziecko jest większe lub mniejsze, tęższe lub chudsze niż przeciętny rówieśnik. Oddzielne są siatki centylowe dla chłopców i oddzielne dla dziewczynek. 4. Rodzaje siatek centylowych Siatki i tabele centylowe zostały utworzone w oparciu o dane Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i są wynikiem wieloletnich badań dużej populacji dzieci na całym świecie. Pozwalają na ocenę rozwoju fizycznego dzieci do pięciu lat. Wyróżnia się siatki centylowe: waga do wieku dla dzieci do lat pięciu – oś pionowa = waga w kg, oś pozioma = wiek w tygodniach; wzrost do wieku dla dzieci do lat pięciu – oś pionowa = wzrost w cm, oś pozioma = wiek w tygodniach,; obwód główki do wieku dla dzieci do lat pięciu – oś pionowa = obwód główki w cm, oś pozioma = wiek w tygodniach; obwód ramienia do wieku dla dzieci do lat pięciu – oś pionowa = obwód ramienia w cm, oś pozioma = wiek w tygodniach; BMI do wieku dla dzieci do lat pięciu – oś pionowa = wskaźnik BMI, oś pozioma = wiek w tygodniach; waga do wzrostu dla dzieci do 120 cm wzrostu – oś pionowa = waga w kg, oś pozioma = wzrost w cm. Siatki centylowe pozwalają nam dokładnie śledzić wzrost naszego dziecka (123RF) 5. Siatki centylowe - rozwój dziecka Wskazane jest, by oznaczać na siatce centylowej wagę i wzrost dziecka w poszczególnych miesiącach. Pozwala to na ocenę prawidłowego rozwoju fizycznego. Nie ma powodu do niepokoju, gdy dziecko mieści się w niższych lub wyższych przedziałach. Każdy maluch rozwija się w swoim indywidualnym tempie. Najważniejsze jest to, by dziecko zbytnio nie zbaczało ze „swojej linii rozwoju”. Punkty na siatce centylowej powinny wznosić się w miarę systematycznie – świadczy to o harmonijnym rozwoju dziecka. Na niektórych wykresach widoczny jest nagły skok w okolicach 104. tygodnia. Jest on spowodowany zmianą sposobu mierzenia dziecka – z mierzenia długości dziecka w leżeniu do mierzenia jego wzrostu w pozycji stojącej. Ważny jest jednak nie tylko kształt krzywej, ale i proporcje wyników dotyczące wzrostu i wagi dziecka. Niepokojąca jest sytuacja, gdy dochodzi do dużej dysproporcji w krzywych, np. wzrost dziecka znajduje się powyżej 75. centyla, a waga poniżej 10. Inne alarmujące sytuacje, to: nagły przeskok do innego centyla, zahamowanie wzrostu czy duży spadek wagi. Należy pamiętać, że na tempo wzrostu i wagę dziecka mają wpływ czynniki genetyczne, sposób odżywiania, stan zdrowia, przebyte choroby, czas ciąży, w którym nastąpił poród itp. Szczegółowych informacji o rozwoju dziecka i stanie jego zdrowia może udzielić pediatra po dokładnym badaniu i wywiadzie z matką. Co ciekawe, wzrost dziecka po ukończeniu dwóch lat może dostarczać informacji na temat wzrostu w późniejszym okresie życia. Warto pamiętać, że dziecko może być w dwóch różnych centylach na masę i długość ciała. Zazwyczaj są one jednak zbliżone do siebie. Jeśli różnica jest znacząca, a lekarz jest zaniepokojony masą ciała dziecka, oblicza się wskaźnik BMI malucha. Za jego pomocą można ustalić, czy dziecko ma niedowagę lub nadwagę. Jeżeli wskaźnik BMI wskaże na problemy z masą ciała, wskazane są zmiany w jadłospisie dziecka i jego aktywności fizycznej. BMI dziecka oblicza się dopiero po jego drugich urodzinach. 6. Siatki centylowe dla wcześniaków Opracowano oddzielne siatki dla wcześniaków, a nawet dla malców urodzonych z pewnymi wadami genetycznymi, np. z zespołem Downa. Przy czym warto pamiętać, że tempo rozwoju dzieci zmienia się na przestrzeni kolejnych pokoleń. Współczesny przedszkolak rośnie zdecydowanie szybciej niż jego rówieśnik sprzed kilkudziesięciu lat. Dlatego wykresy centylowe są co pewien czas uaktualniane. Siatki centylowe płodu stworzone dla wcześniaków uwzględniają wiek płodowy. Za pomocą zwykłych siatek centylowych można bowiem jedynie orientacyjnie ocenić wzrost maluszka, ale od wieku kalendarzowego dziecka trzeba odjąć tyle tygodni, ile ich brakowało w chwili narodzin do prawidłowego czasu ciąży. Idealna sytuacja jest wtedy, kiedy zarówno wzrost, jak i waga twojej pociechy usytuowana jest przez cały czas na tym samym centylu albo różni się co najwyżej o dwa kanały. Warto pamiętać, że rozwoju dziecka nie ocenia się tylko i wyłącznie na podstawie siatek centylowych. Bardzo ważne są przede wszystkim codzienna obserwacja malucha oraz pozostałe badania. Dopiero wszystkie te czynniki wzięte razem pod uwagę pozwalają dokonać rzetelnej oceny rozwoju malucha. 7. Siatki centylowe dla dziewczynek i chłopców Rozwój fizyczny niemowląt jest oceniany z uwzględnieniem ich płci, ponieważ chłopcy ważą zwykle więcej i są większego wzrostu niż dziewczynki. Z tego względu stosowanie takich samych siatek centylowych nie przynosiłoby wiarygodnych wyników. Mimo iż wartości w siatkach centylowych dla dzieci obu płci trochę się różnią, zasady korzystania z nich pozostają niezmienne. Bez względu na płeć dziecka najważniejsze w stosowaniu siatek centylowych jest określenie tempa wzrostu dziecka. Siatki centylowe zostały opracowane na podstawie pomiarów Światowej Organizacji Zdrowia dokonanych na zdrowych, karmionych piersią niemowlakach z rodzin, w których nie pali się papierosów. polecamy Siatki centylowe Siatki centylowe służą do oceny fizycznego rozwoju dziecka – pozwalają określić, czy jego wzrost i waga są proporcjonalne do wieku. Siatki centylowe na pierwszy rzut oka mogą się wydawać skomplikowane - to kilka linii oznaczonych liczbami 3, 10, 25, 50, 75, 90, 97. Te liczby na siatkach centylowych to właśnie centyle. Na wykresie są też dwie osie – pionowa i pozioma. Na jednej z tych osi oznaczony jest wiek dziecka (w miesiącach lub w latach). Na drugiej zaznaczono wzrost lub wagę. Wprowadź do poniższego kalkulatora dane swojego dziecka: data urodzenia, tydzień ciąży, w którym nastąpił poród, płeć dziecka jego wagę (g) i wzrost (cm). W ten sposób wyliczysz, na którym centylu znajduje się twoje dziecko i czy jego rozwój przebiega prawidłowo. Każdy z nas chce wiedzieć, czy nasze dziecko prawidłowo się rozwija. Do tego celu powinniśmy użyć siatki centylowej. Wielu z was zapyta pewnie co to takiego? Otóż jest to wykres, na którym określa się na podstawie wzrostu i wagi dziecka centyle. Po wprowadzeniu co jakiś czas tych danych do siatki uzyskamy krzywą, która określi na czy rozwój naszego dziecka nie został zaburzony. Musimy pamiętać, że inne siatki są dla chłopców, a inne dla dziewczynek. Siatka ta nie jest jednak żadnym badaniem medycznym, tyle że wszelkie nieprawidłowości dobrze jest skonsultować z centylowe to wykresy pokazujące, jak z upływem czasu zmienia się wzrost, waga, czy obwód główki dziecka. Porównując wyniki z poszczególnych miesięcy życia naszej pociechy możemy ocenić czy rozwija się ona harmonijnie i porównać ją z rówieśnikami. Jeśli jesteś zalogowany, możesz zapisać wynik i w kolejnych miesiącach dodawać kolejne punkty na sprawdzaniu i porównywaniu wzrostu i wagi dziecka z jego równolatkami warto pamiętać, iż każdy ma odmienne, uwarunkowane genetycznie tempo wzrostu. Istotne jest zweryfikowanie, czy nie ma rażących dysproporcji między wagą i wzrostem dziecka, lub zahamowani w rozwoju, gdyż może to świadczyć o chorobie. Prawidłowa waga i wzrost jest odmienna dla chłopców i dziewczynek, a także dla dzieci urodzonych przedwcześnie. Wszelkie zaburzenia w rozwoju i odchylenia od normy powinny być śledzone przez pediatrę i rodziców. Wyniki na podstawie:Opracowanie: I. Palczewska, Z. Niedźwiecka Siatki Centylowe do oceny rozwoju somatycznego dzieci i młodzieży Zakład Rozwoju Dzieci i Młodzieży Instytutu Matki i Dziecka Warszawa 1999